چکیده :

عطار نیشابوری در مثنوی مصیبتنامه از شگردهای ادبی خاصی استفاده می- کند تا علاوه بر ملموستر ساختن مفاهیم متعالی، نگرش تازهای از انسان و جهان بنماید. یکی از این شگردهای ادبی، کاربرد تقابلهای دوگانه در مسیر سالک طریقت است. عطار معتقد است که هیچ معنایی در مسیر طریقت بدون عنصر متقابلش به کمال و حقیقت نمیرسد؛ به همین دلیل از آغاز تا انجام طریقت، سالک را در دریایی از عناصر متقابل سرگشته میکند و راه رهایی از تناقضها و تضادهای عالم آفاق و انفس را در رساندن همۀ تقابلهای پیش راهش به سرمنشأ وحدت میداند. تقابلهایی چون لطف و قهر، خوف و رجا، قرب و بُعد، تقابل عشق و عقل و... در این مقاله سعی میشود که در پرتو تقابلهای دوگانه، نگرش خاص و اعتدالی عطار نموده شود تا اندیشههای وحدانی او در جهت اتحاد عناصر تبیین گردد. گفتنی است تفاوتی که در روش این تحقیق با سایر تحقیقات پیرامون تقابلها وجود دارد این است که این تحقیق در پی یافتن واژههای متضاد و طبقه بندی کمّی تقابلهای دوگانه نیست، بلکه مفاهیم و عناصری را میجوید که در ورای تضاد ظاهری، در مسیر تکامل انسان به سوی وحدت حرکت میکنند و سبب تعالی آدمی میشوند.

کلید واژگان :

مصیبتنامه، تقابلهای دوگانه، اعتدال، وحدت.



ارزش ریالی : 250000 ریال
دریافت مقاله
با پرداخت الکترونیک