اسطوره شناسي تطبيقي، از زمينه هاي پژوهشي نسبتا جديدي است که از نيمه دوم قرن نوزدهم، به طور گسترده کاربرد يافته است. ارتباط اين رويکرد، از يک سو در زمينه ادبيات تطبيقي و از سوي ديگر، در حوزه نقد اسطوره اي پيوستگي و انسجام مي يابد. با اينکه ضرورت شناخت اساطير ملل و اقوام جهان، به صورت گسترده و تطبيقي، نخست از سوي پژوهندگان اروپايي احساس شد و پژوهش هاي گسترده اي انجام دادند که بيشتر محدود به اساطير اقوام اروپايي (يونان و روم) بود، اما گستره کاربرد اين رويکرد، در شناختگي اساطير ملل اسلامي، از کاوش هاي جزئي يا موردي برخي مضامين اسطوره اي، فراتر نرفت. حسين مجيب المصري، در سال 2000 با شناخت اين فقر پژوهشي، با تحقيقي با نام «دراسه مقارنه للاسطوره بين الادب العربي و الفارسي و الترکي»، نخستين گام را در تطبيق اسطوره هاي ايراني، عربي و ترکي برداشت و شگفتا که هنوز پس از گذشت يک دهه، حتي اشاره اي نيز بدان ها نشده است. مجيب المصري در اين پژوهش تطبيقي، هر يک از اساطير ايراني، عربي و ترکي را در سه بخش جداگانه مورد بررسي قرار مي دهد. هر چند اين اثر، هماهنگ با رويکرد نقد اسطوره اي قرن بيستم نيست، اما در نقد و سنجش اسطوره هاي ايراني، دستاوردهاي نويني را در عرصه اسطوره شناسي تطبيقي، ارائه مي کند و اسطوره هاي ناشناخته اي از اساطير عربي و ترکي را، با نمونه هاي مشابه ايراني تطبيق مي دهد که تاکنون در هيچ پژوهشي، مورد بررسي قرار نگرفته اند. در اين مقاله مي کوشيم ارتباط اسطوره و کارکرد اسطوره شناسي در ادبيات تطبيقي را نمايان و سپس دستاوردهاي حسين مجيب المصري را معرفي کنيم و در حوزه اي محدودتر، به نقد آراي حسين مجيب المصري در خوانش و دريافتي که از اساطير ايران داشته است، بپردازيم و در پايان، وجوه اشتراک اساطير فارسي با اسطوره هاي تطبيقي عربي و ترکي را، در دو بخش اسطوره هاي ديني و تاريخي نشان دهيم. هدف از اين پژوهش نشان دادن توانايي هاي بالقوه اساطير ملل اسلامي، تاکيد بر پژوهش در بستر اسطوره شناسي تطبيقي و ضرورت تغيير توجه يک سويه اسطوره شناسان ايراني و غير ايراني است.
کلید واژگان :اسطوره، ادبيات تطبيقي، اسطوره شناسي تطبيقي، حسين مجيب المصري، اساطير ايران
ارزش ریالی : 600000 ریال
با پرداخت الکترونیک