چکیده :

مهاجرت و شهرنشيني از جمله موضوعات مهمي است كه در قرن بيستم و بخصوص نيمه دوم آن توجه بسياري از محققان و برنامه‌ريزان را بخود جلب نموده است. ليكن نكتهُ مهم در مطالعات مربوط به مهاجرت و اثر آن بر افزايش جمعيت شهرها، توجّه به علّت واقعي مهاجرتهاست. بجاي محكوم كردن اين پديده و نسبت دادن تمام مسائل و مشكلات شهري به مهاجرتهاي بي رويهُ روستايي، بايد ديد كه منشاُ آن چيست و چگونه اين پديده در جوامع تجلي كرده و احياناً به چه ترتيب از پيامدهاي منفي آن جلوگيري شده است؟ مهاجرت فرايندي انتخابي است كه با خصوصيات اقتصادي، اجتماعي، آموزشي و جمعيتي مشخص در افراد تاُثير مي‌گذارد؛ و نفوذ نسبي عوامل اقتصادي و غيراقتصادي نه تنها ممكن است بين كشورها و مناطق، بلكه حتي در داخل مناطق و جمعيتهاي جغرافيايي مشخص متفاوت باشد؛ ليكن عموماً مكانيسم مهاجرت داراي نيروئي دو جانبه است و معلول جذب و دفع عوامل اقتصادي و اجتماعي است. امروزه توسعهُ شهرها و گسترش صنايع در رشته هاي گوناگون كه خدمات مربوط به آنها را نيز پديد آورده، همچنين برقراري ابزار جديد و تكنيكهاي نو توليد زراعي در روستاها، زمينه‌اي را فراهم نمود كه از يكطرف نياز شهر به نيروي انساني بيشتر را مطرح و از طرف ديگر تمركز بي حاصل و بي ثمر همين نيرو را در روستا پديد آورد. با بوجود آمدن چنين حالتي است كه ما با مسئله مهاجرت روبرو خواهيم بود و حال اگر تعادلي بين اين دو متغير دفع از روستا و جذب در شهر بوجود نيايد، امر مسلم اين است كه با مشكلات فراوان هم در روستاها و بخش كشاورزي و هم در شهرها روبرو خواهيم شد و امروزه اغلب كشورهاي جهان سوم از اين شرايط و پيامدهاي آن رنج مي‌برند. لذا بايد گفت عمدتاً تفاوت در كاركردها ، خدمات و زمينه‌هاي اشتغال و درآمد در شهر و روستا و تفاوتهاي منطقه‌اي از جمله مهمترين علل مهاجرتهاي روستا- شهري بوده كه بدنبال آن گسترش بي‌روية شهري به لحاظ فيزيكي و جمعيتي و نابسامانيهاي اقتصادي، اجتماعي، ناشي از آن و همچنين گسترش محلات حاشيه‌نشين بخصوص در شهرهاي بزرگ از جمله عمده‌ترين پيامدهاي مهاجرتي بر شهرها مي‌باشد.

کلید واژگان :

مهاجرت، شهرنشینی، علل مهاجرت، ایران.



ارزش ریالی : 600000 ریال
دریافت مقاله
با پرداخت الکترونیک