بازتاب اوضاع اجتماعي در متون عصر قاجار، با تأکید بر فرهنگ عامه

در كنار متون تاريخي و اجتماعي، طيف گسترده‌اي از متون ادبي، از ادبيات داستاني تا شعر، به خوبي مسائل اجتماعي ايران عصر قاجار را در خود نمایانده اند. در اين ميان، فرهنگ عامه بخشي از اين متون است، كه مسائل اجتماعي مردم عادي را بازتاب مي‌دهد. مباحث فرهنگ عامه و متون ادبي، به سطوح غيررسمي جامعه مي¬پردازند و به همين خاطر، نبايد آنها را مرجع دقيقي براي بررسي مسائل اجتماعي دانست؛ اما از آنجا كه واقعيت‌ها را بازتاب مي‌دهند، مؤلّفه های مهمي براي مطالعات تاريخي و اجتماعي به شمار مي‌روند، كه مي توانند نتايج اين مطالعات را تأييد و تقويت كنند. فرهنگ عامه، عقايد و نتايج رفتار مهم مردم عادي را در زمينه‌هاي مختلف اجتماعي، مانند آداب، رسوم، جشن‌ها، سرگرمي‌ها و تفريحات، و... را در بر مي‌گيرد. اينكه چگونه فرهنگ عامه به مرجع فهم عمومي جامعه بدل مي‌شود، و ما آن را بازتاب دهندۀ وضعیت اجتماعي ايران در اين دوره مي‌دانيم، مسألۀ مهمي است كه اين مقاله به آن مي‌پردازد.

فرهنگ عامّه، مسائل اجتماعي، شعر، ادبیات، دورۀ قاجار.