چکیده :

فرایند نمایه‌سازی یکی از سه فرایند اصلی سازماندهی اطلاعات و دانش به شمار می‌آید که به بازنمون صفات و خصایص، و محتوای اشیای محتوایی می‌پردازد. هدف فرایند نمایه‌سازی نیز همانند دیگر فرایندهای سازماندهی اطلاعات و دانش، تسهیل و تسریع دسترسی به اطلاعات و دانش است. به دلیل اهمیت بازنمون محتوای موضوعی اشیاء نسبت به دیگر خصایص آنها، و نقش برجسته نمایه‌سازی در این بازنمایی، نوع خاصی از فرایند نمایه‌سازی یعنی نمایه‌سازی موضوعی به عنوان معنای خاص اصطلاح نمایه‌سازی متداول شده است. نمایه‌سازی در مفهوم سنتی خود بر استخراج شناسه‌ها (نقاط دسترسی) که موجب بهبود دسترسی به محتوای اشیای محتوایی می‌شود، دلالت می‌کند. شناسه‌های استخراج شده در قالب فهرستی معمولاً الفبایی به نام نمایه ثبت، و در اختیار کاربران نهایی قرار می‎‌گیرند. به عبارت دیگر، نمایه‌ها محصول فرایند نمایه‌سازی هستند که مجموعه‌ای از نشانه‌ها، اصطلاحات و سرعنوان‌های مربوط به نام‌های خاص (اشخاص حقیقی و حقوقی، جغرافیایی، و ...) و مفاهیم موضوعی را شامل می‌شوند. در محیط‌های سنتی (فیزیکی) بیشتر برای سازماندهی اشیای غیر کتابی (اسناد یا مدارک و ...) که اشیای مراکز اطلاعاتی و کتابخانه‌های تخصصی را تشکیل می‌دهند، از فرایند نمایه‌سازی استفاده می‌شد. اما پیدایش اصطلاحات و مفاهیم جدیدی مانند فراداده، متأثر از محیط و رسانه‌های اطلاعاتی با ماهیت الکترونیکی و شبکه‌ای که ویژگی‌های ظاهری اشیای محتوایی را تغییر داده‌اند، مفهوم سنتی نمایه‌سازی را نیز دستخوش تغییر نموده است. شاید به توان بهترین تعریفی که از نمایه‌سازی ارائه داد، استخراج و تهیه ارزش‌های عناصر فراداده‌ای باشد. این تعریف طیف وسیعی از انواع فرایند نمایه‌سازی (نمایه‌سازی وب یا موتورهای کاوش، نمایه‌سازی نظام‌های مدیریت پایگاه‌ داده‌ها (دی. بی. ام. اس.)) و نظیر آن را پوشش می‌دهد.

کلید واژگان :

جنبه‌های پژوهشی، فرایند نمایه‌سازی



ارزش ریالی : 300000 ریال
دریافت مقاله
با پرداخت الکترونیک