تاثير تقسيط نيتروژن و آرايش كاشت بر عملكرد دانه و خصوصيات مورفولوژيكي وابسته به ورس ارقام برنج

به منظور بررسی اثرات تقسيط نيتروژن و آرايش كاشت بر عملكرد دانه و خصوصيات مورفولوژيكي وابسته به ورس ارقام برنج، آزمایشی به صورت کرت‌های‌ خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار در سال 1389 در مزرعه پژوهشي واقع در كياكلا اجرا شد. ارقام طارم محلي و شيرودي به عنوان عامل اصلي و سه سطح تقسیط نیتروژن ( =T133/33 درصد در مرحله 5 روز بعد از نشاءکاری + 33/33 درصد در مرحله پنجه‌دهی + 33/33 درصد در مرحله خوشه‌دهي كامل، =T2 40 درصد در مرحله 5 روز بعد از نشاءکاری+ 35 درصد در مرحله ظهور خوشه آغازين + 25 درصد در مرحله خوشه‌دهی کامل و=T3 25 درصد در مرحله 5 روز بعد از نشاءکاری + 50 درصد در مرحله ظهور خوشه آغازین + 25 درصد در مرحله خوشه‌دهی کامل) به‌ عنوان عامل فرعي و دو آرايش کاشت 20 × 20 و 30 × 30 سانتي‌متر مربع به ‌عنوان عامل فرعی- فرعي در نظر گرفته شدند. نتايج نشان داد صفات ارتفاع گياه، طول ساقه، طول خوشه، طول برگ پرچم، طول ميانگره 4، حركت خمش ميانگره 4، تعداد كل پنجه در كپه، تعداد پنجه بارور در كپه و عملكرد دانه تحت تاثير ارقام و آرايش كاشت قرار گرفتند، در حالي‌كه تنها طول برگ پرچم و عملكرد كاه تحت تاثير تقسيط نيتروژن اختلاف معني‌داري نشان دادند. حركت خمش ميانگره 4 رقم طارم محلي (1/2863 گرم در سانتي‌متر) بيشتر از رقم شيرودي (5/2047 گرم در سانتي‌متر) بود. چون ارتفاع گياه، طول ساقه، طول خوشه، طول برگ پرچم و طول ميانگره 4 رقم طارم محلي بيشتر از رقم شيرودي بود. رقم شيرودي به علت داشتن ارتفاع كمتر، طول ساقه كمتر، نزديكي بين منبع و مخزن و همچنين خوشه بلندتر قسمت زيادي از ماده خشك را به پر شدن دانه و عملكرد دانه اختصاص داد، به همين دليل عملكرد دانه رقم شيرودي به نسبت درصد 4/42 بيشتر از رقم طارم محلي بود. حداقل عملكرد كاه در سطح دوم تقسيط نيتروژن حاصل شد. با افزايش تراكم كاشت حركت خمش ميانگره 4 به نسبت 9 درصد كاهش يافت، چون ارتفاع گياه، طول ساقه، طول خوشه، تعداد كل پنجه در كپه و تعداد پنجه بارور در كپه كاهش يافت.

برنج، نيتروژن، آرايش كاشت، حركت خمش، عملكرد دانه.