بررسی روند تغییرات دمای اعماق خاک در ایستگاه خرم‌‌ آباد

چکیده مطالعة دمای اعماق خاک از نظر هواشناسی، اقلیم شناسی،کشاورزی، صنعت و دیگرفعالیت‌های­زیست‌محیطی اهمیت فراوانی دارد. هدف اصلی این پژوهش، بررسی روند دمای اعماق خاک در ایستگاه خرم‌‌‌آباد می‌‌باشد. بدین منظور داده‌‌‌های روزانه دمای خاک ایستگاه سینوپتیک خرم‌‌آباد در اعماق 5، 10، 20، 30، 50 و 100 سانتیمتری از سطح زمین در ساعات 03، 09 و 15 به وقت گرینویچ در دوره آماری 7 ساله (2010-2003) انتخاب و تجزیه و تحلیل بر روی آن انجام گرفت. نتایج نشان داد که بیشترین دامنه نوسان روزانه دما در لایه­های نزدیک به سطح زمین (عمق 5 سانتیمتری) در ساعات 5/6 صبح و 5/18 عصر در ماه ژوئن (تیرماه) می‌‌باشد که با افزایش عمق، پیوسته از مقدار آن کاسته می‌‌شود، به‌طوری­که در عمق 100 سانتیمتری به کمترین مقدار خود می‌‌رسد. همچنین حداقل دما نیز در سطوح بالا، (5 و10 سانتیمتری) ­در اوایل ژانویه (دی ماه) و در اعماق پایین‌‌‌تر به تدریج تا اواخر دی ماه اتفاق افتاده است، به گونه ای­که در فصول سرد­سال درجه حرارات به سمت اعماق خاک روند افزایشی دارد که نشان می‌‌‌دهدموج­گرمایی حداکثرروزانه­دیرتر از موج­گرمایی حداقل به ژرفایی­معین­می‌‌‌رسد.علت این امر ناشی از طول موج بزرگ‌‌ترسرما بوده و امواج بلندتر بهتر در خاک نفوذ می­کنند.به عبارت دیگر دمای اعماق خاک درماه ژوئن، بیشترین دامنة تغییرات روزانه را دارد در حالی‌که در ماه ژانویه و آوریل(دی و فروردین)، کمترین دامنة تغییرات روزانه را داشته، همچنین­کمترین دمای ­مشاهده شده در درون خاک در تمام ­ماه­های سال مربوط به عمق پنج سانتیمتری بوده­که نشان از نفوذ سریع­دمای سطحی ­به داخل خاک­و تاثیرپذیری ­سریع­ترلایه­های ­­بالایی ­از سطح خاک است.

روند؛ دمای اعماق خاک؛ خرم آباد