ارزیابی مقاومت تعدادی از ارقام توتون نسبت به پژمردگی فوزاریومی و نماتد ریشه گرهی در شرایط طبیعی در مزرعه.

قارچ عامل پژمردگی فوزاریومی توتون (Fusarium oxysporum f.sp. nicotianae) و نماتد ریشه گرهی (Meloidogyne incognita)، از عوامل بیماری‌زای خاکزی توتون در ایران و جهان محسوب می‌شوند. کاشت ارقام مقاوم به این عوامل بیماری‌زا، مطمئن‌ترین و موثرترین روش کنترل آن¬ها و کاهش خسارت آن در مناطق آلوده کشور می‌باشد. در این بررسی، مقاومت شش رقم توتون هواخشک شامل BCE، K17، HBT8 ،Burley Geel3، Burley BB163 و بارلی 21 در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه ای از توابع شهرستان گرگان با سابقه آلودگی طبیعی به این بیماری‌های مهم خاکزی در دو سال زراعی (94-1393) انجام شد. برای ارزیـابی مقاومت ارقام به قارچ عامل پژمردگی فوزاریومی، تعداد بوته‌های آلوده و دارای علایم بیماری پژمردگی در هر کرت به طور هفتگی شمارش گردید و در نهایت درصد و شاخص آلودگی آن¬ها محاسبه شد. به منظور ارزیابی مقاومت ارقام نسبت به نماتد ریشه‌گرهی در انتهای فصل زراعی ربشه‌های آلوده از خاک خارج و به آزمایشگاه منتقل شدند و بر اساس سیستم نمره دهی(10- 0) ارزیابی شاخص گال، تعداد توده تخم و متوسط تخم در هر توده بر انجام شد. ارزیابی شدت و سیر پیشرفت هر دو بیماری در ارقام مختلف نشان داد که شیوع این بیماری‌ها با شروع فصل گرما و رطوبت هوا در مزرعه روندی افزایشی داشت. نتایج این تحقیق نشان داد که ارقام بارلی 21، Burley Geel3، Burley BB163 با شاخص حساسیت 8، 6 و 6 به ترتیب در گروه‌های حساس و نیمه حساس قرار گرفته، رقم K17 با شاخص حساسیت 4 در گروه نیمه مقاوم و ارقام BCE و HBT8 با شاخص حساسیت 2 نسبت به عوامل بیماریزای خاکزی در گروه مقاوم قرار گرفتند. بر این اساس ارقام BCE و HBT8 به عنوان مقاوم‌ترین ارقام در شرایط مزرعه شناخته شدند.

توتون، عوامل بیماری‌زای خاکزی، بوته های آلوده، مقاومت به بیماری¬ها.