سبک¬شناسیِ مقایسه¬ای مثنوی¬های مصیبت¬نامه و منطق¬الطیر عطار و مثنوی معنوی (مطالعة موردی: شگردهای شعری)

یکی از محک¬ها و ابزارهای بررسی عناصر تصویرآفرین دانش «سبک¬شناسی» است که در آن بررسی و سنجش ابزارهای ادبی و عنصرهای بلاغی موجود در زبان شاعران، یکی از شیوه¬های دقیق و متریک برای شناخت و ترسیم تصویرهای شعری است. این مطالعه که به روش توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از ابزار کتابخانه¬ای نوشته شده است، نخست به بررسی آماری و مقایسه¬ای دو گروه از صناعات ادبی منفرد (تشبیه، کنایه، استعارة مصرّحه، استعارة مکنیه و ایهام) و ترکیبی (استعارة کنایه، استعارة ایهامی کنایه، و استعارة ایهامی کنایة تشبیهی) در پانصد بیت از دو مثنوی منطق¬الطیر و مصیبت¬نامه و سپس در همین مقدار از مثنوی معنوی مولانا و سپس تحلیل آنها می¬پردازد. نتیجة پژوهش نشانگر بلاغت فاخر و ممتاز مثنوی مصیبت¬نامه در بین سه مثنوی بررسی¬شده است. مثنوی معنوی با احتساب مجموع شگردهای منفرد بالاتر از دو اثر دیگر قرار می¬گیرد، امّا در بخش به¬کارگیری از شگردهای ترکیبی، پایین¬ترین بسامد را دارد. مثنوی منطق الطیر در بخش صناعات منفرد کم¬بسامدترین اثر است و پایین¬تر از دو اثر دیگر قرار می¬گیرد و در بخش شگردهای ترکیبی، پس از مثنوی مصیبت¬نامه و بالاتر از مثنوی معنوی دیده می¬شود. امّا در بخش مجموع شگردهای منفرد و ترکیبی، پایین¬تر از دو مثنوی دیگر مشاهده می¬شود.

سبک، شگردهای ادبی مفرد، صناعات ترکیبی.