ارزیابی کارایی حشره کش های مختلف در کاهش خسارت کرم قوزه خوار گلرنگ

کرم قوزه¬خوار گلرنگ، Helicoverpa armigera Hub.، از مهم¬ترین آفات گلرنگ، Carthamus tinctorius L.، در ایران است که لاروهای آن با تغذیه از برگ و قوزه گلرنگ هر ساله سبب خسارت اقتصادی به این محصول می¬شود. به منظور مقایسه کارایی حشره¬کش¬های رایج با حشره¬کش¬های جدید برای کنترل کرم قوزه¬خوار گلرنگ، آزمایشی در قالب طرح بلوک¬های کامل تصادفی با 7 تیمار و 3 تکرار در شهرستان¬های آباده، زرقان و سپیدان استان فارس در سال 1397 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل 6 حشره¬کش ایندوکساکارب (EC 15%)، Bt شرکت فن¬آوری زیستی مهر¬آسیا (EC 3.6%)، پروفنفوس (EC 40%)، تیودیکارب (DF 80%)، کلرفلوآزورون (EC 5%)، لوفنورون (EC 5%) و یک تیمار شاهد بدون سمپاشی بودند. عملیات سمپاشی زمانی انجام شد که اکثر تخم¬ها تفریخ و لاروهای جوان شروع به تغذیه کرده بودند. نمونه¬برداری¬ها یک روز قبل و 3، 7 و 14 روز بعد از اعمال تیمارها با شمارش تعداد لارو زنده آفت انجام شد. نمونه¬برداری از 10 بوته چهار خط میانی هر کرت به طور تصادفی انجام، و تعداد لاروهای زنده روی این بوته¬ها شمارش شدند. درصد تاثیر حشره¬کش¬ها با استفاده از فرمول هندرسون – تیلتون محاسبه و تجزیه واریانس داده¬ها، با استفاده از نرم افزارSAS 9.1 انجام شد. میانگین درصد تاثیر آفت¬کش¬های مورد بررسی در شهرستان¬های آباده، زرقان و سپیدان نشان داد که پروفنفوس، به ترتیب با میانگین درصد کارایی 87/87، 52/72، 97/57 و تیودیکارب با میانگین کارایی 16/86، 33/75 و 63/55 درصد در رده نخست قرار داشت. ترکیب Bt (23/82، 93/59، 70/33 درصد) ایندوکساکارب (20/73، 10/51، 90/38 درصد)، کلرفلوآزورون (50/73، 26/43، 60/32 درصد) و لوفنورون (40/66، 10/33، 66/29 درصد) به ترتیب در گروه¬های بعدی قرار گرفتند. بنابراین حشره¬کش¬های پروفنفوس و تیودیکارب بیشترین تاثیر را روی کرم قوزه¬خوار گلرنگ داشتند و در نتیجه هر دو آن¬ها برای کنترل قوزه¬خوار گلرنگ توصیه می¬شود.

حشره¬کش شیمیایی، کرم قوزه¬خوار گلرنگ، گلرنگ، فرآورده¬ی بیولوژیک.