دستبافتههای عشایری آشکارترین نمود هنر تجسمی و یکی از ضرورتهای زندگی عشایر است که در گذشته توسط بافندگان و با مدد از قوّهی احساس، ذوق و خیال بافته شده اند. نمکدانهای بختیاری نوع مهمی از دستبافتههایی است که به لحاظ جایگاه کاربردی و زیبایی شناختی همچون شکل، طرح، نقش و رنگ، بسیار قابل توجه بوده است. بختیاریها بهعنوان بزرگترین جمعیت ایلی و عشایری کشور، دستبافتههای کاربردی متعددی دارند که نمکدانها نمود برجستهای از آنهاست که در ابعاد خاصی بافته میشوند. یافتههای تحقیق عبارت است از: ابعاد نمکدانها بین 38 تا 62 سانتیمتر عرض یا پهنا و 42 تا 74 سانتیمتر طول یا ارتفاع متغیر است و با نمکدانهای سایر مناطق اختلاف قابل توجهی ندارد اما از لحاظ ترکیببندی، شکل و ساختار نقشها و تنوع رنگی متفاوت هستند. انواع نقشهای گیاهی شامل انواع گل و بوتهها، گل گِرده یا گل چهار پَر و درختان انتزاعی، درخت زندگی، نقشهای جانوری شامل بزکوهی، مرغان (بَط دو سر)، دندون موشی، کِرمَک (کرم)، تی (چشم) خروسی، ماهی، اشکال تصویری از وسایل زندگی شامل بند اره، آچار، سیخ، گل هچه، چَپُقی (چُپُق)، چَنگلی و باورها شامل گامسیسی، آلباوری شاخدار، خال نال، گنات، رکابی، گاپیت و نقشهای انتزاعی شامل آستاره (ستاره) و لانه زنبوری را میتوان مشاهده نمود. لازم به ذکر است که در ارتباط با باورهای یاد شده، تنها شکل و نقش باقی مانده است و اثری از معنای آن وجود ندارد. مقاله حاضر، یک پژوهش میدانی است که بر تحلیل ارزشها و مؤلفههای فن شناختی (مواد اولیه و نوع بافت) و زیباییشناختی (طرح، نقش، رنگ و ابعاد) 22 نمونه نمکدان - که طرح و نقشی شاخص دارند- استوار است. در این مقاله سعی بر آن است تا مؤلفههای رنگ، طرح، نقش و فنبافت با تحلیل تصویری بر روی عمدهترین و اصیلترین نقشها و طرحها مورد بررسی، تحلیل و معرفی قرارگیرد.
کلید واژگان :بختیاری دستبافته نمکدان طرح نقش
ارزش ریالی : 350000 ریال
با پرداخت الکترونیک