سنجش و ارزیابی کاهش خطرات زلزله با تاکید بر تاب آوری شهری

امروزه وقوع بلاياي طبيعي، به عنوان پديده اي تكرار پذير وجود دارد كه در برخي از موارد با آسيب هاي شديد مادي معنوي همراه است. اين موضوع بيانگر اين است كه جوامع و افراد به صورت فزاينده اي آسيب پذيرتر شده و ريسكها نيز افزايش يافته اند. اين مخاطرات پتانسيل اين را دارند كه در نبود سيستم هاي كاهش مخاطرات به سوانحي هولناك تبديل شوند سوانح طبيعي در دنيا همواره با چالشي بزرگ در راه توسعه پايدار مورد توجه بوده است. و در نتيجه، راه هاي رسيدن به اين توسعه به وسيله الگوهاي كاهش آسيب پذيري ضرورت پيدا كرده است. در اين ميان تبيين رابطة تاب آوري در برابر سوانح طبيعي، در واقع نحوة تاثير گذاري ظرفيتهاي اجتماعي، اقتصادي، نهادي، سياسي و اجرايي جوامع در افزايش تاب آوري و شناخت ابعاد تاب آوري در اجتماع است. شايان ذكر است كه نوع نگرش به مقولة تاب آوري و نحوة تحليل آن، از يك طرف در چگونگي شناخت تاب آوري وضع موجود و علل آن نقشي كليدي دارد و از طرف ديگر سياستها و اقدامات تقليل خطر و نحوة رويارويي با آن را تحت تاثير اساسي قرار ميدهد. بنابراين كاهش خطر سوانح از اهميت خاصي برخوردار است و ضرورت دارد جايگاهي مناسب در سياست گذاريهاي ملي هر كشور باز كرده تا بتوان شرايط مطلوبي براي كاهش خطر موثر و كارا در سطوح مختلف ايجاد نمود. تابآوري در برابر زلزله يكي از مفاهيم بسيار مهم نظري و عملي در مديريت بحران است. طي چند دهه گذشته، رشد شتابان شهري و توسعه مناطق فرودست شهري (به ويژه در كشورهاي در حال توسعه) موجب شده كه آسيب پذيري آنها در برابر بحران هايي با منشاء انساني و طبيعي بيش از پيش گردد. لذا تاب آور نمودن جوامع شهري به ويژه محلات فرودست و نابسامان داراي اهميت خاصي است. روش پژوهش توصيفي و تحليلي است و در اين مقاله در ابتدا با توجه به كمبود اطلاعات راجع به اين موضوع در كشور، براساس مطالعات كتابخانه اي و اسنادي جستجوهاي اينترنتي دامنه وسيعي از مطالعات راجع به تاب آوري، جمع آوري شد. هدف اصلي از انتخاب اين موضوع و انجام اين پژوهش سنجش و ارزيابي كاهش خطرات زلزله با تاكيد بر تاب آوري شهري با شاخصهاي استاندارد جهاني و شناسايي روشهاي كاهش اسيب پذيري ناشي از زلزله با استفاده از فنون برنامهريزي شهري و مديريت بحران مي باشد. رويكرد مورد استفاده در اين پژوهش رويكرد تاب آوري است.

سوانح طبيعي، كاهش خطرات زلزله، تاب آوري شهري