حاشیه نشینی و آثار آن بر امنیت ملی (نمونه موردی: مشهد)

نابرابريهاي اجتماعي و اقتصادي يكي از عواملي است كه تهديدات امنيتي را براي نظام افزايش مي دهد و وجود آن زمينه هاي تهديد نرم افزاري امنيت ملي را فراهم مي كند. در این میان تحولات اجتماعی و اقتصادی چند دهه اخیر باعث تشدید مهاجرت روستائیان به شهر و رشد سریع شهرنشینی شده است. در حال حاضر بیش از 9 میلیون نفر از جمعیت کشورمان در مناطق سکونتگاههای غیررسمی سکونت دارند و پيش بيني می شود، طي ده سال آينده اين جمعيت دو برابر خواهد شد. این گونه مناطق خاستگاه بسیاری از معضلات و بحرانهای اجتماعی و اقتصادی می باشد. نیازهای انباشته شده و نارضایتی از وضعیت زندگی در مقابل افزایش اطلاعات و خود آگاهی افراد حاشیه نشین، امکان اقدام جمعی آنان را در قالب شورش، ناآرامی و تنشهای اجتماعی افزایش داده و تهدیدات نرم افزاری امنیت ملی را برای نظام فراهم نموده است. به همین دلیل در آینده شهرها به عنوان بستر شکل گیری جنبش های جدید اجتماعی مطرح می شوند. تحقیق حاضر با رویکرد نرم افزاری به مقوله امنیت ملی، تأثیر انتظارات و نارضایتی های موجود در سکونتگاههای غیررسمی (مشهد) بر امنیت ملی را مورد بررسی و واکاوی قرار گرفته و با شاخص سازی برای پنج متغیر پایگاه اقتصادی، پتانسیل خشونت جمعی، محرومیت نسبی، انتظارات فزاینده و احساس توجه مسئولین، به آزمون فرضیه پرداخته است. روش سنجش متغیرها بر اساس پرسشنامه بوده و تجزیه و تحلیل داده ها نیز به کمک نرم افزار SPSS صورت گرفته است.

امنیت ملی، حاشیه نشینی، محرومیت نسبی، پتانسیل خشونت جمعی