تحلیل عوامل موثر بر توسعه انسانی در کشورهای منتخب عضو منا با تاکید بر حجم تجارت : رهیافت داده های پانل پویا

دستیابی به اهداف هزاره توسعه از قبیل رشد اقتصادی پایدار، کاهش فقر و افزایش توسعه انسانی جزو الویت¬های سیاستگذاران در اغلب کشورهاست. یکی از این اهداف، بهبود وضعیت توسعه انسانی است که بعنوان شاخصی برای مقایسه سطح رفاه استفاده می¬گردد. این مطالعه قصد دارد تا با استفاده از داده¬های سالیانه کشورهای منتخب عضو منا درطی دوره 2005-2011 و با بکارگیری داده¬های پانل پویا و برآوردگرهای روش گشتاورهای تعمیم یافته(GMM) عوامل موثر بر توسعه انسانی در این کشورها را با تاکید بر حجم تجارت بررسی کند. بدین منظور متغیر مربوط به تجارت به سه صورت واردات سرانه، صادرات سرانه و تجارت سرانه در مدل لحاظ شده و سه مدل جداگانه برآورد گردیده است. نتایج حاصل از برآورد مدل با برآوردگر¬n GMM مرحله¬ای آرلانو و باند(1991) نشانگر این است که در تمامی مدل¬ها، تجارت تاثیر مثبت و معنادار بر توسعه انسانی دارد. بطوریکه اگر واردات سرانه، صادرات سرانه و تجارت سرانه در مدل بعنوان متغیر توضیحی در نظر گرفته شود، با افزایش 10000 دلاری این متغیرها، شاخص توسعه انسانی بترتیب 0.068، 0.075 و 0.03 واحد افزایش خواهد یافت. براساس نتایج ارائه شده، مخارج آموزشی، مخارج سرانه بهداشتی و سرمایه-گذاری مستقیم خارجی نیز اثر مثبت و معنادار بر توسعه انسانی دارند.

توسعه انسانی، تجارت بین¬الملل، داده¬های پانل پویا، روش گشتاورهای تعمیم یافته