تعيين عرصه هاي مناسب براي پخش سيلاب درحوضه آبخيز چرداول ايلام

پراكنش نامناسب زماني و مكاني بارش در مناطق خشك و نيمه خشك، علاوه بر ايجاد سيلاب هاي مخرب موجب هدر رفتن رواناب سطحي مي شود. از اين رو مهار آبهاي سطحي و بهره برداري از آنها به منظور تغذيه آب زيرزميني مي تواند راهكار مناسبي براي جلوگيري از هدر رفت آبهاي سطحي باشد. بنابراين يكي از اقدامات اساسي در اين جهت، تعيين محل مناسب براي پخش سيلاب مي باشد. در اين تحقيق، حوضه آبخيز چرداول استان ايلام با مساحتي حدود 456 كيلومتر مربع به لحاظ كمبود منابع آبهاي سطحي و بهره برداري بيش از حد از منابع آبهاي زيرزميني انتخاب گرديد. بنابراين اهداف اصلي اين تحقيق عبارتند از: انتخاب محل مناسب براي پخش سيلاب و تغذيه مصنوعي آب هاي زيرزميني، افزايش كيفيت آب در اثر حركت جريان هاي متخلخل (با تنظيم درجه حرارت آب و همچنين پالايش آن)، جلوگيري از هجوم آب هاي شور و جلوگيري از پديده نشست زمين در منطقه مورد مطالعه مي باشد. پس از انتخاب شاخص هاي تأثير گذار در مكان يابي عرصه هاي مناسب پخش سيلاب و تغذيه مصنوعي از قبيل شيب، كاربري اراضي، سنگ شناسي، بارندگي، شبكه آبراهه و ضخامت آبرفت، براي هر كدام از اين شاخص ها در محيط GIS يك لايه اطلاعاتي تهيه گرديد. سپس براي تلفيق اين لايه ها از مدل منطق بولين (BLM) و از اپراتور AND به دليل استخراج اشتراك مجموعه و همچنين حساسيت و دقت نسبتاً بالايي كه نسبت به اپراتور OR دارد، استفاده گرديد. در نهايت مكان مناسب براي پخش سيلاب و تغذيه سفره آب زيرزميني به صورت سه پهنه در شمال روستاي جانجان، دشت زنجيره و جنوب روستاي موشكان و با مساحتي حدود 3095 هكتار انتخاب گرديد. نتايج تحقيق نشان مي دهد كه مناسب ترين عرصه ها براي پخش سيلاب و تغذيه مصنوعي منطبق بر شيب هاي كمتر از 6 درصد (7/75 درصد)، رسوبات نفوذپذير (7/71 درصد)، شيب هاي كمتر از 6 درصد (7/75 درصد)، ضخامت آبرفت بالا (2/64 درصد)، فاصله كمتر از 50 متري از شبكه زهكشي (53 درصد)، كاربري با قابليت بالاي انتقال (3/48 درصد) و مناطق با بارندگي بيش از 550 ميليمتر (7/30) مي باشد. بنابراين با توجه به وقوع خشكسالي هاي اخير، وجود سيلابهاي شديد در فصل بهار و بهره برداري هاي بي رويه از منابع آب هاي زيرزميني اجراي اين پروژه در سطح منطقه ضروري به نظر مي رسد.

پخش سيلاب- تغذيه مصنوعي- مدل منطق بولين (BLM)- چرداول- GIS