چکیده :

متون کلاسیک ادب فارسی تنها واجد والایی بیان و سحر کلام نیستند بلکه گنجینه¬ی عظیمی از حکمت، اندیشه و باور ایرانیان، معارف دینی و غیر دینی، واقعیت¬های اجتماعی ثابت و متغیر هستند. با بازخوانی این گونه متون در سایه¬ی رویکردهای نوین نقد و نظریه¬ی ادبی ساحت¬هاي دیگری از این متون آشکار خواهند شد که می¬توانند در مباحث و فعالیتهای اجتماعی و سیاسی مؤثر باشند. مقاله¬ی حاضردر پی بازخوانی گلستان سعدی از طریق کاربست نقد بوم¬گرایانه برآمده است. لازم به ذکر است که در نقد بوم¬گرا دو شیوه¬ی خوانش متن وجود دارد: اوّل آثار بوم¬گرایانه¬ی خودآگاهانه¬ی معاصر و دوّم آثار ادبی اعصار گذشته که الزاماً بوم¬گرایانه نیستند. خوانش بوم¬گرایانه¬ی گلستان در گروه¬بندی دوّم قرار می¬گیرد و شاید اهمیّت و ضرورت پژوهش نیز از همین نکته ناشی شود. برای این منظور بخش¬هایی از گلستان انتخاب، و نوع و میزان بازنمایی طبیعت در معنای عام آن، و پدیده¬های طبیعی همچون حیوانات، گیاهان، درختان، حشرات ، مناظر و چشم¬اندازها مورد بررسی قرار گرفتند. یافته¬های پژوهش نشان می¬دهند که سعدی در گلستانانسان- مدار است و طبیعت و اجزای طبیعت ابزاری در خدمت ترویج معارف تربیتی، اخلاقی و پند و نصیحت است. این نتایج در هماهنگی با انگاره¬ی مسلط در مورد سعدی در مقام متفکری اجتماعی است نه متأملی بوم¬گرا.

کلید واژگان :

گلستان، سعدی، نقد بوم¬گرا، طبیعت، پدیده¬های طبیعی.



ارزش ریالی : 300000 ریال
دریافت مقاله
با پرداخت الکترونیک