بررسی تاثیر الگوی خودمراقبتی اورم بر ابعاد سلامت جسمی بیماران مبتلا به بتاتالاسمی ماژور

سابقه و هدف: یک جامعه، یک سازمان و یاحتی یک خانواده تنها زمانی قادرخواهد بود راه ترقی و تکامل راطی کند که دارای افرادی سالم، با ارزش و نیک پندار باشد. با توجه به این مهم، خودمراقبتی(الگوی خود مراقبتی اورم)، به عنوان بخشی از نیاز ساختاری انسانها، بایستی مورد توجه عموم افراد قرار گیرد. که دراین میان افراد مبتلا به تالاسمی از جمله افرادی هستند که نیازمند دریافت این آموزش هستند تا بتوانند با استفاده از آن و فراگیری اصول خودمراقبتی، برافزایش سلامت جسمانی و ابعاد آن(کیفیت زندگی) و غنی ترکردن ساعات فراغت و ایجاد لحظات شاد وآرامش درزندگیشان ذینفع شوند. هدف این مطالعه بررسی اثر الگوی خود مراقبتی اورم بر سلامت جسمانی افراد مبتلا به تالاسمی ماژور بود. مواد و روشها: این مطالعه مداخله ای نیمه آزمایشی با پیش آزمون-پس آزمون در مرکز تالاسمی شهرستان دزفول درسال1394با کد کارآزمایی بالینی IRCT2014121219733N2 بر روی 80 بیمار مبتلا به تالاسمی که شرایط لازم جهت شرکت در مطالعه را داشتند انجام شد. افراد به صورت تصادفی و یکی در میان (زوج و فرد)، به دو گروه مداخله و شاهد (هر گروه 40 نفر) تقسیم شدند. پرسشنامه مورد استفاده در این پژوهش، پرسشنامه كيفيت زندگي36SF- بود. در ابتدای پژوهش هر دو گروه تحت مرحله پیش آزمون قرارگرفتند. سپس برنامه آموزشی مبتنی بر الگوی خودمراقبتی اورم درقالب يک جلسه آموزشي به صورت سخنراني، پرسش و پاسخ، ارایه پاورپوينت، عکس و جزوه آموزشي برای گروه آموزش اجرا شد. پژوهش در سه مرحله پیش آزمون، پس آزمون ومرحله پیگیری(3 ماه بعد) انجام گرفت. جهت بررسی داده ها از تحلیل واریانس تک متغیره(ANCOVA) و چند متغیره(MANCOVA) استفاده شد. همچنین تجزیه وتحلیل داده ها بااستفاده ازنرم افزار SPSS (نسخه 18) انجام گرفت. میزان P کمتر از 05/0 معنادار در نظر گرفته شد. یافته ها: دراین مطالعه 31 نفر مذکر (7/38 درصد) و بقیه مونث، 85 درصد مجرد، 7/63 درصد ساکن مناطق روستایی و 5/57 درصد سابقه بستری دربیمارستان داشتند. ویژگی های زمینه ای در دوگروه مداخله و شاهد یکسان بوده واختلاف آماری معنی داری نداشتند (05/0> P). با توجه به نتایج بدست آمده و با مقایسه نتایج پیش آزمون و پس آزمون گروه مداخله و شاهد میتوان نتیجه گرفت که آموزش الگوی خودمراقبتی اورم به طور معنی داری توانست سلامت جسمانی و ابعاد آن راافزایش دهد (P<0/005). همچنین این اثر معنی دار، در مرحله پیگیری نیز به خوبی نشان داد که آموزش مدون و برنامه ریزی شده خودمراقبتی اروم برای بیماران مبتلا به بتاتالاسمی می تواند اثر مداومی بر روی کیفیت سلامت جسمانی و بالطبع کیفیت زندگی آنها به جا بگذارد(P<0/005). نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاکی از اثر بخشی آموزش الگوی خود مراقبتی اورم بر روی بهببود سلامت جسمانی و ابعاد آن(کارکرد اجتماعی، سلامت جسمی، درد، سلامت عمومی) و افزایش کیفیت زندگی افراد مبتلا به بتاتالاسمی ماژور می باشد. استفاده از این الگو میتواند به بهبود سلامت جسمی این افرادکه یکی ازدغدغه های اصلی مسئولین و خوداین افراد است کمک شایانی نماید.

خودمراقبتی، الگوی اورم، سلامت جسمی، بتاتالاسمی ماژور