پژوهش حاضر که در سال 1379 انجام شده، روشهای شناخت درمانگری و حساسیت زدایی منظم را در کاهش اضطراب امتحان و با روش نیمه تجربی (پیش آزمون- پس آزمون چند گروهی) مورد مقایسه قرار داده است. این تحقیق درصد پاسخگویی به این سؤالهاست: آیا شناخت درمانگری و حساسیت زدایی منظم موجب کاهش اضطراب امتحان می گردند. آیا اثر این دو شیوه بر اضطراب امتحان در گروههای آزمایشی یکسان است و آیا تداوم تأثیر شان با یکدیگر متفاوت می باشد. بدین منظور از بین فراگیرانی که نمره اضطراب امتحانشان در مقیاس ساراسون بالاتر از میانگین بود 60 نفر انتخاب گردید و به طور تصادفی در سه گروه (دو گروه آزمایشی و یک گروه گواه) تقسیم شدند. یکی از گروههای آزمایشی به مدت 12 جلسه 90 دقیقه ای تحت آموزش شناخت درمانگری و گروه دیگر در همین مدت تحت آموزش حساسیت زدایی منظم قرار گرفتند. داده های به دست آمده با استفاده از روشهای تحلیل واریانس یک راهه وآزمون توکی مورد ارزیابی قرارگفتند. نتایج به دست آمده بیانگر آن است که اضطراب امتحان در دو گروه آزمایشی به طور معنا داری (0.01>P) کمتر از گروه گواه بود. ولی بین دو روش شناخت درمانگری و حساسیت زدایی منظم تفاوت معنا داری از لحاظ کاهش اضطراب امتحان مشاهده نشد. همچنین در آزمون پیگیری پس از یک ماه اثر شناخت درمانگری و حساسیت زدایی منظم همچنان باقی مانده بود وتفاوت معناداری (0.01>P) با پس آزمون نشان نداد.
