آسیب شناسی پروژه های انبوه سازی مسکن در ایران (طرح مسکن مهر)

تأمین مسکن به عنوان یکی از نخستین نیازهای انسان در کلیه طرحها و برنامه جایگاه خاص خویش را دارد. در این راستا یکی از مباحث مرتبط با مسکن، تأمین مسکن از طریق انبوه سازی است که در آن روش های تولید انبوه بمنظور ساخت واحدهای مسکونی بکارگرفته می شوند. این روش ریشه در تاریخ و شرایط خاص دارد. انبوه سازی مسکن در واقع الگويي از ساخت است كه از توجيهات اقتصادي، فني و مديريتي بالايي برخوردار است و می بایست 3 حوزه کیفیت، زمان و هزینه را بهینه کند. اما بایستی توجه داشت که این الگو از سویی خود دارای نقاط ضعف است و از سویی دیگر نحوه اجرا و اعمال آن نیز از مواردی است که در کارآیی و اثربخشی آن، نتایج متفاوتی را به بار خواهد آورد. از آنجا که ساخت انبوه سازی مسکن در قالب پروژه های مسکن مهر، یکی از اقدامات دولت ایران در طی سالیان اخیر بوده است، و تاکنون نیز تجزیه و تحلیل جامعی بر نتایج و اثرات آن صورت نگرفته است، مقاله حاضر تلاش نموده تا با رویکرد آسیب شناسانه و روش توصیفی- تحلیلی و تشریح مزایا و معایب آن، و از طریق مرور برخی از تجارب انبوه سازی در برخی کشورهای دیگر، پیامدهای ناشی از این تجربه را در پنج بعد روش اجرایی، اقتصادی، اجتماعی، شهرسازی و محیط زیستی مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار دهد. نتایج بیانگر آن است که انبوه سازی در ایران (پروژه های مسکن مهر) با هدف تأمین مسکن برای افراد کم درآمد و تنها در جهت رفع مشکلات کمی مسکن در دستور کار قرار گرفته و از سایر ابعاد، غفلت نموده است که در نهایت منجر به تخریب محیط طبیعی، محیط اجتماعی و کالبدی شهرها خواهد گردید.

مسکن، انبوه سازی، طرح مسکن مهر