روند شهرنشینی شهر زاهدان

شهرنشینی یکی از مهمترین پدیده هاي عصر حاضر است. تا جائیکه صحبت از انقلاب شهري در دنیا می شود. در ایران 4 درصد بوده است در حالیکه / تحول شهرنشینی بسیار شتابان و سریع بوده است. متوسط رشد شهرنشینی در دوره مورد بررسی 4 1 بوده است. از سوي دیگر یک قانون ساده جامعه شناختی می گوید هر تحول و تغییر / رشد تولید ناخالص داخلی در همین دوره 4 خارج از قاعده و سازمانی منجر به پیامدهاي ناخواسته بسیاري می شود. الگوي توسعه شهري در ایران الگوي تسلط تک شهري و نیز تمرکز گرایانه بوده است. در سه چهار دهه اخیر ایران چندین بوم مختلف را پشت سر گذاشته از آن جمله بوم نفت، بوم شهرنشینی و بوم زایشهاي بسیار (جمعیت). در چنین شرایطی شهرنشینی با پیامدهاي بسیاري همراه خواهد بود از جمله توزیع بیعدالتی، گسترش آسیبهاي اجتماعی و ناهمگونی فزاینده اجتماعی و کمک به گسترش انواع بحرانهاي اجتماعی، اقتصادي و فرهنگی. با توجه به آنچه كه عنوان شد، رشد و توسعه شهر زاهدان كه از تشكيل هسته اوليه آن كمتر از ۸۰ سال مي گذرد، آنچنان چشم گير بوده كه علاوه بر اهميت استراتژيكي و ژئوپولوتیکی آن كه مد نظر دولتمردان بوده و هست، توجه برنامه ريزان را به خود جلب نموده است. اين رشد و توسعه درجهات مختلف فيزيكي و جمعيتي به طور بارزي به چشم مي خورد به طوري كه جمعيت زاهدان در ۸% را طي اين سالها به خود اختصاص داده / طي سالهاي ۱۳۳۵ تا ۱۳۸۰ از ۱۷۴۹۵ نفر به ۵۴۸۸۸۶ نفر رسيده و متوسط رشد ۲۷ است . از طرف مساحت شهر نيز به طرز بسيار فزاينده اي تحول يافته است و از ۴% كيلومتر مربع در هسته اوليه سال ۱۳۰۳ به ۴۰ % كيلومتر مربع در هنگام تهيه طرح جامع در سال ۱۳۶۵ رسيد و طبق برنامه طرح جامع اين مساحت بايد به ۶۴ كيلومتر /۴ مربع برسد با بررسي ويژگيهاي طبيعي شهر زاهدان كمرنگ بودن نقش عوامل درون زاي محيطي براي ما روشن شدو لذا يافتن عوامل برون زا در تكوين و تكامل شهر را آغاز نموده ايم، كه در يك نتيجه گيري كلي و نهايي مي توانيم بگوئيم كه شهر نشيني زاهدان نسبت به شهر نشيني نيمه شرقي كشور فاقد سير تاريخي و تكاملي است و پديده جديدي محسوب مي شود و با توجه به اين مسئله ميتوان رشد شتابان آن را ناشي از عوامل برون زا از جمله سياستهاي كلان دولت در برنامه ريزي توسعه از بالا و سياست قطب رشد دانست.

شهرنشینی،پیامدهاي شهرنشینی،توسعه انسانی،عوامل درون زا،عوامل برون زا ، مشارکت، زاهدان.