مطالعه تنوع ژنتیکی جمعیت ماهی آزاد دریای خزر (Salmo trutta caspius) مهاجر به رودخانه چالوس با استفاده از روش توالی یابی

چکیده ماهی آزاد دریای خزر (Salmo trutta caspius) یکی از نه زیرگونه قزل آلای قهوه ای در جهان و از گونه های مهم اقتصادی و در معرض خطر انقراض دریای خزر می باشد. در این مطالعه تنوع ژنتیکی جمعیت ماهی آزاد دریای خزر مهاجر به رودخانه چالوس با استفاده از روش توالی یابی مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور در پاییز و زمستان سال 1390 تعداد 32 عدد مولد ماهی آزاد با استفاده از تور سالیک و دام از رودخانه چالوس در استان مازندران صید و حدود 5-3 گرم از بافت نرم و تازه انتهای باله ماهی جدا و در الکل اتانول °96 تثبیت و به آزمایشگاه ژنتیک پژوهشکده اکولوژی دریای خزر (ساری) منتقل گردید. DNA ژنومی به روش استات آمونیوم استخراج و کمیت و کیفیت آن با استفاده از روشهای اسپکتروفتومتری و الکتروفورز افقی ژل آگارز 1% تعیین شد. واکنش زنجیره ای پلیمراز با استفاده از یک جفت آغازگر از توالی ناحیه D- Loop مولکول mtDNA انجام شد و محصولات آن خالص سازی و به روش خاتمه یابی زنجیره توالی یابی شدند. تجزیه و تحلیل آماری داده ها با استفاده از نرم افزارهای Bio- Edit، Arlequin و DNA SP انجام پذیرفت و 14 عدد هاپلوتایپ مشاهده شد که توالی DNA مربوط به یکی از آنها با شماره KC991028 در بانک جهانی ژن ثبت گردید. 251 جایگاه چندشکلی به دست آمد که همگی خارج از تعادل هاردی- واینبرگ بودند (P< 0.05). میانگین تنوع نوکلئوتیدی و هاپلوتایپی به ترتیب (06/0±12/0) و (1) محاسبه شد. نتایج نشان داد که جمعیت ماهی آزاد دریای خزر مهاجر به رودخانه چالوس دارای تنوع ژنتیکی می باشد و باید در برنامه های بازسازی ذخایر مورد توجه قرار گیرد.

واژه های کلیدی: تنوع ژنتیکی، Salmo trutta caspius، چالوس، توالی یابی