چکیده :

نوفل در ليلي ومجنون كيست؟ شخصيت گذراي نوفل چه نقشي در جريان رويدادها بر عهده دارد؟ او به كدام طبقه ي اجتماعي تعلق دارد؟ اين پژوهش، در راستاي پاسخ بدين پرسش ها به روش كتابخانه اي و در دو بخش انجام يافته است: در بخش آغازين، به اين نكته توجه شده كه يكي از بسترهايي كه تا كنون اهميت و نفوذ آن در آثار ادبي ناديده انگاشته شده است، جريان مستقل ادب عياري و مرام جوانمردي است كه پيشينه ي آن به دوران پيش از اسلام باز مي گردد؛ اما از قرن پنجم، با تكوين و تدوين فتوت نامه ها، نخستين نمودهاي مكتوب اين جريان آشكار شد و سپس عياري و آيين فتوت و جوانمردي در آثاري چون سمك عيار، داراب نامه، حمزه نامه، ابومسلم نامه واميرارسلان جلوه ي ادبي خود را به صورتي گسترده و پويا، نمايان مي سازد. نگارندگان در اين مقاله، ابتدا نگاهي به اصطلاح عيار داشته اند و سپس آيين و مرام اخلاقي-اجتماعي اين گروه را بَررسيده اند. عياران ابتدا، در ايران به وجود آمدند و سپس در موقعيت هاي جغرافيايي ديگر پراكنده شدند و با عنوان هايي چون اخيان يا فتيان نيز، نامبردار گشتند. در فرجام، پس از شناخت كلي عياران و فتيان، نگارندگان، به بازخواني و بازشناسي شخصيت نوفل در ليلي ومجنون مي پردازند؛ با وجود پژوهش هاي فراواني كه در مورد ليلي ومجنون انجام شده است، تا امروز شناخت شخصيت نوفل- به دليل فقر پژوهشي موجود در ادب عياري- ضرورتي تحقيقي نبوده است؛ اما اين پرسش ها همواره مطرح مي گردد كه نوفل چرا و به چه دليل، به كمك مجنون مي رود؟ او به واقع كيست و چه هدفي دارد و چرا در فرجام، پس از طي موانع و جنگ هايي كه با قبيله ي ليلي دارد با وجود پيروزي بر آنان، حاضر نيست به ظلم و بدون رضايت پدر، ليلي را به مجنون بسپارد و جوانمردي را شيوه ي خود مي داند؟ اين مقاله كوشيده است در ليلي ومجنون حكيم نظامي، با تكيه بر نشانه هاي مشهود و مستقيمي كه در مورد شخصيت نوفل، مرام و آيين او و طبقه ي اجتماعي اش وجود دارد، به بررسي تطبيقي اين نمودها با آيين فتوت و عياري بپردازد و به مجموع پرسش هاي مطرح شده پاسخ دهد و مبهمات ديگري را نيز روشن سازد. برآيند كلي اين پژوهش آن است كه، نوفل در ليلي ومجنون به گروه عياران و فتيان تعلق دارد. بي گمان، اين فرضيه اي است كه نگارندگان اين مقاله برپايه ي شواهد وقرايني به آن باوردارندودرستي وحتي نادرستي آن نيازمند بحث ها وبررسي هاي ديگري است.

کلید واژگان :

عيار، آيين عياري، نوفل، ليلي ومجنون، اثبات يك فرضيه



ارزش ریالی : 600000 ریال
دریافت مقاله
با پرداخت الکترونیک