تحلیل فضایی تأثیر تمرکززدایی مالی بر نرخ مرگ ‌و میر در استان‌های ایران

زمینه و هدف: بسیاری از مطالعات تجربی پیشین، اجرای تمرکززدایی مالی و انتقال مدیریت منابع و انجام مخارج، از دولت مرکزی به دولت‌های محلی را یکی از عوامل بهبود برون‌داده‌های سلامت در کشورهای در حال ‌توسعه بیان می‌کنند. بر این اساس، هدف اصلی این مطالعه بررسی تأثیر شاخص‌های تمرکززدایی مالی بر نرخ مرگ‌ومیر (به‌عنوان یکی از شاخص‌های اندازه‌گیری سلامت)، در استان‌های ایران بود. روش پژوهش: این مطالعه با استفاده از داده‌های آماری متغیرهای تأثیرگذار بر نرخ مرگ‌ومیر در استان‌های ایران، به بررسی تأثیر فضایی شاخص‌های تمرکززدایی مالی بر نرخ مرگ‌و میر طی دوره زمانی 1394- 1385 پرداخت. به این منظور از رویکرد اقتصادسنجی فضایی استفاده شد. همچنین، تحلیل داده‌ها و نتایج به کمک نرم‌افزار Matlab انجام گردید. یافته‌ها: نتایج برآورد مدل نشان از وجود رابطه منفی و معنی‌دار بین شاخص‌های تمرکززدایی مالی و نرخ مرگ‌ومیر داشت، به‌طوریکه با 1/00 درصد افزایش در شاخص‌های تمرکززدایی مالی درآمد و مخارج، نرخ مرگ‌ومیر در استان‌های کشور به‌ترتیب 0/19 و 0/10 درصد کاهش می‌یابد. سایر نتایج نشان داد که تأثیر مجاورت فضایی بین استان‌های کشور بر نرخ مرگ‌ومیر مثبت و معنی‌دار بوده است. نتیجه‌گیری: با فراهم‌کردن بسترهای لازم جهت گسترش تمرکززدایی مالی صحیح، می‌توان به ارتقای سطح سلامت در استان‌های کشور کمک کرد.

نرخ مرگ‌ومیر، تمرکززدایی مالی، استان‌های ایران، اقتصادسنجی فضایی، وابستگی فضایی