چکیده :

بهينه‌سازي مصرف انرژي در بوم‌نظام‌هاي زراعي مي‌تواند به كاهش هزينه عمليات زراعي، بهبود كيفيت هوا، كاهش انتشار گازهاي گلخانه‌اي و توسعه پايدار كمك نمايد. بنابراين، مطالعه مديريت نظام‌هاي مختلف كاشت نشان‌دهنده يك روش مطلوب براي بهينه‌سازي ورودي‌هاي مورد نياز، عملكرد و تأمين انرژي خالص مي‌باشد. هدف از اجراي اين آزمايش، مستندسازي فرآيند توليد و تجزيه و تحليل شاخص‌هاي انرژي در نظام‌هاي توليد برنج بود. در اين آزمايش نظام‌هاي كاشت فشرده (SRI)، بهبوديافته و رايج منطقه (سنتی) در مزرعه برنج واقع در شهرستان نكا طي سال‌هاي 1391 و 1392 مورد ارزيابي قرار گرفتند. تمامي انرژي مصرفي برای كودها، بذر، حفاظت گياه، ادوات و ماشين‌آلات، حمل و نقل و كليه عمليات زراعي در نظام‌هاي كاشت محاسبه شدند. نتايج نشان داد که ميانگين انرژي ورودي در نظام‌هاي مورد مطالعه شامل انرژي‌هاي مستقيم، غيرمستقيم، تجديدپذير و تجديدناپذير برابر 29/24262 مگاژول در هكتار بود. كل انرژي خروجي در نظام‌هاي توليد نيز برابر 191340 مگاژول در هكتار بود. درصد انرژي مستقيم و تجديدپذير مصرفي در SRI بيش‌تر از نظام‌هاي بهبوديافته و رایج منطقه بود، اما درصد انرژي غيرمستقيم و تجديدناپذير مصرفي در در SRI كم‌تر از نظام‌هاي بهبوديافته و رایج منطقه بود. بالاترين ميزان كارايي و بهره‌وري انرژي و انرژي خالص در SRI مشاهده شد. اما، انرژي ويژه براي SRI كم‌تر از دو نظام ديگر بود. اين تغييرات به ميزان ورودي‌ها و شرايط رشد بستگي دارد. نتایج نشان داد كه مديريت انرژي در سطح مزرعه مي‌تواند بهره‌وري انرژي و كارايي اقتصادي را بهبود بخشد. بنابراين، SRI بيش‌ترين بهره‌وري را از نظر انرژي دارا بود. به‌نظر مي‌رسد منابع انرژي تجديدپذير يكي از راه‌حل‌هاي كارامد و مؤثر براي توسعه پايدار انرژي و پيشگيري از آلودگي‌هاي زيست‌محيطي در ايران مي‌باشد.

کلید واژگان :

Oryza sativa، SRI، بیلان انرژي، محیط زیست، مستندسازی



ارزش ریالی : 600000 ریال
دریافت مقاله
با پرداخت الکترونیک