ارزیابی مخاطره های محیط زیستی عناصر بالقوه سمی آرسنیک، کادمیوم و نیکل در آب و رسوبات رودخانه دز

مقدمه: عناصر بالقوه سمی جزء آلاینده های خطرناک و سمی می باشند که می توانند وارد زنجیره غذایی موجودات زنده شوند و در نهایت موجب بیماری و سرطان در انسان شوند. این پژوهش با هدف تجزیه و تحلیل شاخص های آلودگی محیط زیستی در آب و رسوبات عناصر سمی بالقوه آرسنیک، کادمیوم و نیکل رودخانه دز انجام شد. مواد و روش ها: محل نمونه برداری آب و رسوبات در این تحقیق در محدوده شهرستان دزفول بود. از هر ایستگاه تعداد 30 نمونه آب و 30 نمونه رسوب جمع آوری گردید که در مجموع 120 نمونه آب و رسوبات رودخانه دزفول از دو ایستگاه مورد مطالعه تهیه شد. نمونه برداری آب و رسوبات بر اساس روش ASTM صورت گرفت. سنجش عناصر مورد مطالعه به روش جذب اتمی و سیستم کوره گرافیتی و هیدرید با کمک دستگاه Perkin Elmer 4100 انجام شد. نتایج: نتایج آزمون t عناصر سمی آب نشان داد که تفاوت معنی¬داری بین کادمیوم و آرسنیک در دو ایستگاه مورد مطالعه رودخانه دز وجود داشت (05/0>P)، اما درمورد غلظت نیکل (154/0P-value=) اختلاف معنی داری مشاهده نشد. درمورد رسوبات آرسنیک و نیکل در دو ایستگاه مورد مطالعه اختلاف معنی داری را نشان داد (05/0>P)، اما غلظت کادمیوم اختلاف معنی داری نداشت (662/0P-value=). غلظت کادمیوم، آرسنیک و نیکل در آب رودخانه دز در مقایسه با استاندارد سازمان بهداشت جهانی بالاتر بود و با توجه به تجزیه و تحلیل آماری آزمون t اختلاف معنی داری وجود داشت (05/0>P). درمورد رسوبات غلظت کادمیوم، آرسنیک و نیکل در مقایسه با استاندارد ملی محیط زیست ایران پایین تر به دست آمد و اختلاف معنی داری بین مقادیر این عناصر با استاندارد ایران مشاهده شد (05/0>P). بحث و نتیجه گیری: با توجه به نتایج شاخص های آلودگی آب مورد مطالعه به نظر می رسد رودخانه دز از نظر عناصر بالقوه سمی کادمیوم، آرسنیک و نیکل آلودگی کمی دارد و مشکل خاصی ندارد. همچنین عنصر کادمیوم تحت تاثیر فعالیت های انسان زاد وارد رودخانه دز شده و سبب آلودگی متوسط رسوبات این رودخانه می شود.

ارزیابی کیفیت آب، شاخص خطر زیست محیطی بالقوه، عناصر بالقوه سمی، شاخص آلودگی نمرو، رودخانه دز