اثر مصرف نیتروژن بر برخی صفات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی جو در شرایط تنش کم آبی

به منظور بررسي برخي ويژگي هاي فيزيولوژيك و بیوشیمیایی تحمل به تنش كم آبي در جو، آزمايشي گلداني به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار در سال 1391 در گلخانه تحقيقاتي و آزمايشگاه دانشكده علوم كشاورزي دانشگاه محقق اردبيلي اجرا شد. فاکتور های آزمایشی شامل تنش کم آبی در سه سطح 35%، 60% و 85% ظرفیت مزرعه ای و کود نیتروژنی (اوره) در سه مقدار 40، 80 و 120 کیلوگرم در هکتار بود. نتایج نشان داد که تنش کم آبی سبب افزایش میزان پرولین و آنزیم کاتالاز و پلی فنل اکسیداز به طور معنی داری افزایش یافته و با تشدید تنش کاهش ميزان اسيدهاي آمينه ليزين و متيونين و عملكرد مشاهده شد. به نظر مي رسد كه تجزيه اين دو اسيدآمينه رابطه نزديكي با سنتز قندهاي محلول و پرولين دارد. ممكن است مواد حدواسط ايجاد شده از كاتابوليسم اين اسيدهاي آمينه در سنتز پرولين استفاده شده و يا در توليد قندهاي محلول دخالت داشته باشد .تنش شدید موجب تولید بیشترین مقدار اسید¬آمینه لیزین و متیونین گردید. با افزایش مصرف نیتروژن بر مقدار اسیدآمینه لیزین و متیونین نیز افزوده شد. فعالیت آنزیم های کاتالاز و پلی¬فنل اکسیداز در شرایط تنش کم آبی نسبت به شرایط معمولی بیشتر شد. در تنش شدید از نیاز گیاه به تولید آنزیم¬ کاتالاز کم کرده است، شاید بخشی از الکترون هایی (در تولید ROS نقش دارند) که در فرآیند متابولیسم نیتروژن تولید می¬شوند در فعالیت آنزیم نیترات ریداکتاز به¬کار می¬رود تا نیاز گیاه به تولید این آنزیم ها را تخفیف دهد. در این آزمایش تأثیر متقابل نیتروژن و کم آبی در عملکرد دانه معنی¬دار بود. به طوری که در طی تنش کم آبی عملکرد کاهش یافت و مصرف نیتروژن موجب بهبود این صفت شد و در تنش شدید عملکرد 77% کاهش نشان داد.

پرولین، کاتالاز، پلی فنل اکسیداز، لیزین، متیونین.