بررسی رابطه رشد اجزاء بهره وري با تراكم كشت و واريته مطالعه موردی پسته کاران شهرستان رفسنجان

بهره وري كه هدف آن سازماندهي به منابع كمياب و بدست آوردن خروجيهاي بيشتر و موثر است، اساساً يك معيار اندازه گيري است و سيكل مديريت بهره وري با اندازه گيري بهره وري شروع مي شود. افزايش محصولات كشاورزي از راه افزايش سطح زير كشت و يا افزايش عملكرد امكان پذير است. از آنجا كه در خصوص افزايش سطح زير كشت با محدوديت آب، زمين هاي مرغوب و ساير موانع روبه رو هستيم، روش بهينه براي بالابردن توليد، افزايش عملكرد است. به همين منظور، در اين مقاله با استفاده از مدل مرز توليد تصادفي، تغييرات بهره وري كل عوامل توليد، براي 298 باغدار پسته و طي دوره سه ساله 1387-1384، به سه جزء پيشرفت تکنولوژيکي، تغييرات کارايي تکنيکي و تغييرات در صرفه جويي هاي مقياس، تفكيك شده و ارتباط اين اجزا با تراكم كشت و واريته، با استفاده از رهيافت آناليز واريانس مورد بررسي قرار مي گيرد. طبقه بندي باغها از روش دالينوس انجام شده و بر اساس آن باغات پسته بر حسب تراكم كشت، به دو گروه باغهاي با تراكم كم (كمتر از 800 درخت در هكتار) و متراكم ( بيشتر از 800 درخت در هكتار)، تقسيم شده است. در نمونه مورد مطالعه، چهار واريته مورد بررسي قرار گرفته است كه عبارتند از: كله قوچي، اكبري، فندقي و احمد آقايي. نتايج نشان مي دهد كه رشد بهره وري كل عوامل توليد در منطقه مورد مطالعه، عمدتا از پيشرفت هاي تكنولوژيكي نشات مي گيرد اما تفاوتهاي رشد بهره وري كل عوامل توليد در بين مناطق گوناگون بيشتر از تفاوتها بين تغيير كارايي منتج مي شود. از بين اجزاي محاسبه شده از بهره وري كل عوامل توليد پسته در شهرستان رفسنجان، رشد بهره وري كل عوامل توليد، تغييرات تكنولوژيكي و تغييرات كارايي تكنيكي، نسبت به تراكم حساس بوده و تاثيرات معني داري را پذيرفته اند. از طرف ديگر، با توجه به آزمون حداقل اختلاف معني دار، ملاحظه مي شود، باغات با تراكم كمتر به طور معنی داری رشد بهروره وری کمتری دارند. همچنين در ارتباط با تاثير واريته، از بين اجزاي محاسبه شده از بهره وري كل عوامل، رشد بهره وري كل عوامل توليد، تغييرات تكنولوژيكي و تغييرات مقياس، نسبت به واريته حساس بوده و تاثيرات معني داري را پذيرفته اند. از طرف ديگر، با توجه به آزمون حداقل اختلاف معني دار، واريته اكبري به طور معني داري از رشد بهره وري بالاتري نسبت به ساير واريته ها برخورداراست و ساير واريته ها، يعني كله قوچي،‌ فندقي و احمد آقايي اختلاف معني داري با هم ندارند.

تراكم كشت، واريته، بهره وري كل عوامل توليد، پسته، رفسنجان