طراحی مدلی برای پرورش دلبستگی کارکنان در بخش دولتی ایران

امروزه اصطلاح دل‌بستگی کارکنان به‌طور گسترده در مدیریت سرمایه انسانی به‌عنوان کلیدی برای ایجاد انگیزه و حفظ کارکنان برای تولید با بهره‌وری بالاتر مورداستفاده قرار می¬گیرد که تأثیر مستقیمی بر عملکرد سازمانی دارد. دل‌بستگی کار پایین کارکنان در سازمان‌های سرآمد، یکی از مهم‌ترین نگرانی‌های مدیریت منابع انسانی تبدیل‌شده است. به همین دلیل، سازمان‌هایی که بتوانند دلایل و عوامل مؤثر در افزایش دل‌بستگی کارکنان را درک کنند، خواهند توانست پیش از اینکه کارکنان به فرهنگ بی‌تفاوتی نسبت به مسائل و مشکلات سازمان در میان همکاران خود دامن بزنند، سیاست‌ها و روش‌های مؤثری را برای حفظ و نگهداری منابع انسانی کارآ و هم‌چنین دل‌بستگی کارکنان و با شور و شوق در سازمان به‌کارگیرند. هدف از این پژوهش طراحی مدل دل‌بستگی کارکنان سازمان‌های بخش دولتی می‌باشد. پژوهش حاضر به‌صورت پژوهش ترکیبی (کیفی – کمّی) انجام‌شده است. بر این اساس در بخش اول پژوهش به‌منظور طراحی مدلی جامع از دل‌بستگی کارکنان، از روش پژوهشی کیفی فراترکیب سندلوسکی و باروسو(2007) استفاده‌شده گردید. بدین ترتیب که بعد از شناسایی مقولات، مفاهیم و کدهای دل‌بستگی کارکنان و ارزیابی روایی و پایایی آن، مدل مفهومی اولیه پژوهش شکل گرفت. در بخش دوم پژوهش که روش پیمایش را شامل می‌گردید با استفاده ازنظرات خبرگان و ارزیابی ضریب نسبی و شاخص روایی محتوا (CVR-CVI)، تبیین مدل، دل‌بستگی کارکنان میسر گردید. در ادامه به‌منظور کاربردی نمودن مدل و ارزیابی مؤلفه‌های دل‌بستگی کارکنان در سازمان‌های دولتی تعداد 281 پرسشنامه بین کارکنان اداره کل امور مالیاتی، اداره کل دیوان محاسبات و اداره کل ثبت‌اسناد و املاک استان آذربایجان غربی، که به‌صورت نمونه‌گیری طبقه‌ای انتخاب گردیده بودند، توزیع و با استفاده از روش تحلیل عاملی تائیدی، تجزیه‌وتحلیل انجام گرفت. نهایتاً در بخش سوم پژوهش به‌منظور ارائه ترکیب مطلوب ابعاد مدل به‌گونه‌ای که بتوان دل‌بستگی کارکنان را بهینه نمود از روش مدل‌سازی ریاضی (سیستم خبره فازی) استفاده گردید. درنهایت از بخش‌های پژوهش می‌توان چنین نتیجه‌گیری کرد که ابعاد، مؤلفه‌ها و شاخص‌های استخراجی از روش فراترکیب (مدل پژوهش) مورد تائید جامعه هدف قرار گرفت. نتایج آزمون نشان‌دهنده‌ی آن است که شرایط شخصی، شرایط شغلی و شرایط سازمانی تأثیر معنی‌داری بر دل‌بستگی کارکنان داشتند.