دستکاری و ثبات عملکرد: آزمونی از عملکرد صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهام ایران

معیارهای رایج و متعددی که برای ارزیابی عملکرد مدیریت صندوق‌های سرمایه‌گذاری ارائه شده، مستعد سوء استفاده است؛ به ویژه آنکه مدیران برای دستکاری معیارهای عملکرد انگیزه نیز دارند. بنابراین در این پژوهش، پژوهشگر درصدد آن است که وضعیت دستکاری عملکرد را در صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک در سهام ایران مشخص کند. علاوه‌براین از آنجا که سرمایه‌گذاران برای انتخاب صندوق‌های سرمایه‌گذاری، به عملکرد گذشته آنان به عنوان عاملی مهم می‌نگرند، ثبات عملکرد در صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک در سهام با عملکرد برتر نیز در افق‌های زمانی 1 ماهه، 3 ماهه، 6 ماهه و 12 ماهه بررسی می‌شود. پژوهشگر برای انجام پژوهش طی یک محدوده زمانی از فروردین‌ماه 1392 تا اسفندماه 1395، معیار عملکرد ضد دستکاری (گوتزمن و همکاران، 2007) و نسبت تردید (براون و همکاران، 2010) را به همراه تعدادی از معیارهای عملکرد رایج از قبیل ترینر، شارپ، آلفای جنسن، نسبت اطلاعاتی، سورتینو و پتانسیل مطلوب بکار برده است. همچنین در این پژوهش، عملکرد نمونه‌ای از 59 صندوق‌ سرمایه‌گذاری مشترک در سهام برای بررسی دستکاری و عملکرد نمونه‌هایی شامل 63، 60، 56 و 51 صندوق‌ سرمایه‌گذاری مشترک در سهام برای بررسی ثبات به ترتیب در افق‌های زمانی 1 ماهه، 3 ماهه، 6 ماهه و 12 ماهه اندازه‌گیری شدند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که علاوه‌بر معیار عملکرد ضد دستکاری، معیارهای رایج نیز عملکرد بهتر صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک در سهام را نسبت به بازار به طور معنی‌دار نشان نمی‌دهند؛ همبستگی رتبه‌ای بین اکثر معیارهای عملکرد رایج با معیار عملکرد ضد دستکاری، بالا و تقریباً مشابه همبستگی رتبه‌ای آنان با یکدیگر است؛ نسبت تردید هیچ یک از صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهام به طور غیرعادی بالا نیست. از اینرو در این پژوهش، شواهدی از دستکاری عملکرد در بازار صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهام وجود ندارد. نتایج دیگر پژوهش نیز نشان می‌دهد که در هر یک از افق‌های زمانی 1 ماهه، 3 ماهه، 6 ماهه و 12 ماهه، عملکرد پرتفوی‌های سهک بالا بر اساس همه معیارها، به طور معنی‌داری بیشتر از عملکرد پرتفوی‌های سهک پایین است که این بر وجود ثبات در عملکرد صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهام با عملکرد برتر، در همه افق‌های زمانی پژوهش، دلالت دارد.