چکیده :

چگونه می توانیم فهم بهتری از محتوای اندیشه سیاسی اسلام یا مسلمین در گذشته یا حال داشته باشیم و به توضیح بهتری از این اندیشه های سیاسی دست یابیم ؟ نظریه سازی می تواند با سؤالی دربارۀ مطلب و چیز هایی که می خواهیم بهتر بفهمیم آغاز شود . این مقاله به بهره گیری از آموزه های بین الاذهانی متفکران مسلمان ، از روش قیاسی و سپس با رجوع به اجزای پراکنده و متنوع این اندیشه ها در جریان ها ، متفکران و آثار مرتبط این حوزه از روش استقرائی کوشیده است تا به فهمی دستگاهمند از اندیشه های سیاسی اسلام دست یابند . سپس ارکان سه گانه دین اسلام یعنی اعتقادات و اخلاقیات و احکام به عنوان مسلمات و یقینیات ، به مثابۀ نقطه اطمینان بخش و سکویی مطمئن برای جستاری نظری در اندیشه سیاسی اسلامی قرار گرفته است . از این رو در اندیشه سیاسی اسلامی نیز اعتقاد سیاسی ، اخلاق سیاسی و فقه سیاسی از ارکان تلقی شده است . ضمن شرح مختصر این سه ، تعاملات شش گانه آن ها شناسایی و تأثیرگذاری های هر یک از آن ها بر دیگری در متن واقعیات فرد ، جامعه و دولت تئوریزه شده است . در درون هر یک از این تعاملات شش گانه فروعات دیگری نیز شناسایی و سازماندهی نظری شده است . کثرت موضوع هر یک از سبد های سه گانه و تعاملات شش گانه ، در درون سه قالب اسلام حق ، اسلام محقق در نظر دانشمندان و اسلام محقق در عمل مسلمانان و اسلام احجقق در عملکرد دولتمردان موجب شده است تا جستار نظری حاضر در مقام توضیح اندیشه و در مقام تولید اندیشه انعطاف داشته باشد . وجه انتقادی و رهایی بخش آن در قدرت فاصله افکنی بین وضعیت موجود مسلمانان و وضعیت مطلوب اسلام است . به این ترتیب شناسایی قله های مطلوب و آرمانی در اسلام حق و نفس الامری دین به نوعی ساختن «مفاهیم خالص» می ماند که به ما در مطالعات پژوهشی مدد می رساند و فراتر از آ«در کار سیاستگزاری اجرایی و طراحی نظام سیاسی مطلوب یاری می دهد ، به نحوی که پژوهشگر یا سیاستگزار بداند در هر سبد معرفتی و تعاملات شش گانه به دنبال چیست؟ و چه تأثیرگذاری ها و تأثیرپذیری هایی را می توان انتظار داشت؟

کلید واژگان :

اندیشه سیاسی اسلام ، جهان اسلام ، نظریه سیاسی



ارزش ریالی : 300000 ریال
دریافت مقاله
با پرداخت الکترونیک