مردمی نمودن اقتصاد محله‌های حاشیه‌نشین و نقش آن در تحقق شهر پایدار (مورد مطالعه: محله پشت کشتارگاه)

رشد شتابان شهرنشینی و شهر گرایی به‌ویژه در کشورهای درحال‌توسعه، اداره امور شهرها را با مشکلات جدی روبرو ساخته است و این مسأله، بیانگر لزوم پررنگ شدن نقش مردم را در تمامی امور اجتماع (اجتماع محلی) است. محله به‌عنوان یک مکان کالبدی و اجتماعی، از توان لازم برای کنش‌های جمعی و سازمان‌یافتگی مردم برخوردار است و درعین‌حال، می‌تواند شرایط مناسبی را برای افزایش مشارکت مردم و استفاده از توان جمعی آنان فراهم آورد. سکونتگاه‌های خودرو یا غیررسمی، محصول مسائل و مشکلات برنامه ریزی و مدیریتی در سطوح مختلف کلان، میانی و خرد هستند و این امر، به‌عنوان چالشی فراروی توسعه پایدار شهری شناخته شده است. یکی از سکونتگاه‌های غیررسمی شهر ارومیه، محله پشت کشتارگاه است که روند گسترش فیزیکی آن، از دهه پنجاه خورشیدی ادامه دارد. محدوده انتخابی به لحاظ کالبدی، اقتصادی، اجتماعی و ... در وضعیت نامناسبی قرار دارد. یکی از مسائل اساسی این محله، مانند دیگر سکونتگاه‌های غیررسمی، معیار اقتصادی است، به‌طوری‌که بیشتر افراد این محله مشغول به کارگری (به‌صورت فصلی) هستند و از این راه به امرار و معاش می‌پردازند. هدف اصلی این پژوهش "افزایش بهره‌وری از مشارکت مردمی برای بهبود وضعیت اقتصادی محله در راستای تحقق شهر پایدار" است. الگوی حاکم بر پژوهش ازنظر ماهیت، توصیفی ـ تحلیلی، به لحاظ هدف، کاربردی؛ ازنظر زمان، مقطعی و به لحاظ نوع داده، کمی و کیفی است. منابع و اطلاعات پژوهش به دو صورت اسنادی و برداشت میدانی جمع آوری شده است. با توجه به پیشینه این صنعت در پشت کشتارگاه (یعنی در مقیاس محلی) و تجربه‌ها و مهارت‌های قابل‌توجه فعالان این حوزه در محله و مهم‌تر از آن نگاه مثبت بسیاری از ساکنان و فعالان نسبت به این صنعت (که مطالعات میدانی و مصاحبه‌های صورت گرفته، گویای همین موضوع می‌باشد)، بدیهی است که مشارکت و مردمی بودن این بخش از اقتصاد، علاوه بر رشد کمی و کیفی آن و گسترش بازارهای هدف، یکی از معیارهای مهم در توسعه پایدار را تحقق می‌بخشد.

اقتصاد محلی، سکونتگاه غیررسمی، شهر پایدار، مشارکت مردمی، محله پشت کشتارگاه